تفاوت پمپ دیافراگمی و پیستونی (مزایا+کاربرد+عملکرد)

دوزینگ پمپ‌ها به دو دسته پیستونی و دیافراگمی تقسیم می‌شوند. از تفاوت پمپ دیافراگمی و پیستونی می توان به نحوه عملکرد آنها اشاره کرد. پمپ‌های پیستونی با استفاده از پیستون مایع را جا به جا کرده و دقت بالایی دارند، در حالی که پمپ‌های دیافراگمی با دیافراگم کار می‌کنند و خطر آلودگی را کاهش می‌دهند. انتخاب بین این دو بستگی به نیاز خاص کاربرد و شرایط مورد نظر دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت های پمپ پیستونی و پمپ دیافراگمی  بپردازیم و ببینیم کدام بهتر است.

مقایسه طراحی پمپ پیستونی و دیافراگمی

پمپ‌ها به طور کلی در سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند: پمپ‌ جابجایی مثبت، پمپ‌های گرانشی و پمپ‌های بالابر مستقیم. پمپ‌های پیستونی و دیافراگمی هر دو از تکنیک جابجایی مثبت بهره می‌برند و مایعات را به دام می‌اندازند و سپس وارد لوله می‌کنند. این پمپ‌ها به دو دسته رفت و برگشتی و چرخشی تقسیم می‌شوند، که پمپ‌های پیستونی و دیافراگمی از مکانیزم رفت و برگشت استفاده می‌کنند. در این نوع پمپها، یک محفظه خالی در یک سمت وجود دارد که سیال از آن به داخل کشیده می‌شود و در سمت دیگر یک محفظه فشرده قرار دارد که مایع از آن خارج می‌شود. این طراحی به انتقال مایع به صورت مداوم و کارآمد کمک می‌کند.

آشنایی با پمپ پیستونی و ویژگی های آن

مکانیسم کار پمپ پیستونی به این شکل است که پیستون درون یک سیلندر به جلو و عقب جابه‌جا می‌شود. وقتی پیستون به سمت راست حرکت می‌کند (طبق تصویر زیر)، فضای خالی ایجاد می‌شود که باعث می‌شود مایع به داخل محفظه سیلندر کشیده شود. سپس در هنگام بازگشت پیستون، مایع به سمت خروجی هدایت می‌شود.

پمپ پیستونی می‌تواند مایعات و گازها را جابجا کند و فشار تخلیه بالایی را تحمل می‌کند، بنابراین برای شرایط با فشار بالا مناسب است. این پمپ از نوع رفت و برگشتی است و قطعات داخلی آن با مایعات و گازها در تماس هستند. کارایی بالایی داشته و نیاز به نگهداری کمی دارد، اما برای سیالات با ویسکوزیته بالا مناسب نیست و هزینه ساخت آن نیز گران است.

مزایای پمپ ایرلس برقی پیستونی

این نوع پمپ با استفاده از دیافراگم و سوپاپ‌های یک‌طرفه، سیال را به بیرون منتقل می‌کند. اجزای انعطاف‌پذیر در پمپ‌های دیافراگمی، به ویژه در شرایط فشار بالا، می‌توانند به عنوان یک نقطه ضعف تلقی شوند. در شرایط فشار زیاد، دیافراگم ممکن است دچار پارگی شود. بنابراین، باید توجه داشت که پمپ‌های دیافراگمی برای استفاده مداوم در فشارهای بالا گزینه مناسبی نیستند.

هزینه نگهداری ایرلس پیستونی

هزینه‌های تعمیر و نگهداری پمپ‌های پیستونی معمولاً آسان‌تر و کمتر است. عیب‌یابی اولیه آن‌ها ممکن است هزینه بیشتری را به همراه داشته باشد، اما هزینه‌های نگهداری به طور کلی پایین‌تر است. از معایب این نوع پمپ‌ها می‌توان به تنظیمات فشار کمتر و نوسانات سیال اشاره کرد.

دوزینگ پمپ های پیستونی

دوزینگ پمپ پیستونی نوعی پمپ جابجایی مثبت است که به منظور تزریق مواد شیمیایی یا دیگر مواد به جریان آب، گاز یا بخار طراحی شده است. این پمپ‌های کوچک قادر به ارائه دبی بسیار دقیقی هستند که کنترل حداکثری را فراهم می‌کنند. آن‌ها به عنوان بخش مرکزی یک سیستم یکپارچه عمل کرده که برای پراکندگی خودکار مواد شیمیایی طراحی شده‌اند.

نگاهی به پمپ دیافراگمی و  ویژگی های آن

پمپ دیافراگمی (Air Operated Diaphragm Pump) نوعی پمپ جابجایی مثبت با توان مکش بالا است که نیازی به هواگیری نداشته و خاصیت ضد انفجاری دارد. این پمپ به راحتی برای انتقال انواع روغن‌ها، بازها، اسیدها، حلال‌ها و سایر سیالات استفاده می‌شود. انواع آن شامل مدل‌های بادی، دستی و الکتریکی است. یکی از بهترین برندهای موجود در بازار ایران پمپ دیافراگرامی یامادا است.

در پمپ دیافراگمی هوای فشرده (AODD)، توان مصرفی و میزان هوای مصرفی به هم وابسته‌اند. وقتی دبی خروجی صفر باشد، حجم هوا در کمترین حد خود قرار می‌گیرد و برعکس، در دبی حداکثر، حجم هوا به بیشترین مقدار خود می‌رسد. این ویژگی باعث می‌شود که جریان خروجی پمپ در تمامی حالت‌ها قابل استفاده باشد. همچنین، تعمیر این نوع پمپ‌ها در صورت استفاده صحیح بسیار کم انجام می‌شود که این خود یک مزیت بزرگ به شمار می‌آید.

 نصب پمپ دیافراگمی اگر به درستی انجام شود تأثیر زیادی در عملکرد و طول عمر آن‌ خواهد داشت. نصب باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های تولیدکننده انجام شود تا عملکرد بهینه دستگاه تضمین شود. 

برای آشنایی با طرز کار پمپ دیافراگمی، باید بدانید که رایج‌ترین نوع آن، دیافراگم دو کاناله است. این پمپ شامل یک محفظه و دو دیافراگم است که با یک میله به هم متصل می‌شوند و حرکت خطی مشخصی دارند. با استفاده از یک شیر، هوا به پشت دیافراگم هدایت می‌شود و این حرکت رفت و برگشتی مداوم، سیال را به داخل مخزن پمپ منتقل می‌کند. در این فرآیند، فشار افزایش یافته و سیال به خارج از پمپ منتقل می‌شود. شیرهای یکطرفه در این پمپ نقش مهمی دارند و شامل انواع زبانه‌ای، توپی و سوپاپی هستند که به عبور ذرات ریز جامد کمک می‌کنند.

مزایای پمپ ایرلس برقی دیافراگمی

نحوه عملکرد پمپ ایرلس دیافراگمی به این شکل است که میله پیستون به موتور و جعبه دنده متصل است. وقتی میله به سمت بالا حرکت می‌کند، خلاء ایجاد شده باعث مکش رنگ به داخل دستگاه می‌شود. سپس رنگ از خروجی به داخل شیلنگ پمپ می‌شود. این پمپ از موتور ایرلس برای ایجاد فشار بالاتر استفاده می‌کند. در حرکت پایین، دریچه ورودی بسته و دریچه خروجی باز می‌شود تا رنگ به شلنگ ایرلس تخلیه شود. پمپ‌های دیافراگمی کنترل فشار خوبی دارند و قیمت اولیه کمتری دارند، و تنظیم فشار در آن‌ها توسط شیر ریلیف روغن انجام می‌شود.

معایب پمپ ایرلس برقی دیافراگمی

با اینکه قیمت اولیه پمپ‌های دیافراگمی نسبت به ایرلس‌های پیستونی پایین‌تر است، اما ممکن است در آینده مشکلاتی ایجاد کند. از معایب این پمپ‌ها می‌توان به نشتی روغن هیدرولیک، هزینه‌های تعمیر و نگهداری و دشواری در آماده‌سازی اشاره کرد. همچنین، این پمپ‌ها به طور مداوم کار می‌کنند و در عملکرد با سیالات با ویسکوزیته بالا چندان خوب عمل نمی‌کنند.

دوزینگ پمپ های دیافراگمی و پریستالتیک

پمپ‌های پریستالتیک، که به پمپ‌های شلنگ نیز معروفند، از یک دستگاه غلتکی برای انتقال مایع در لوله یا شیلنگ استفاده می‌کنند. یکی از مزایای این نوع پمپ‌ها این است که مایع موجود در لوله با پمپ یا محیط خارجی تماس پیدا نمی‌کند، که باعث جلوگیری از آلودگی و حفظ کیفیت مایع می‌شود. این ویژگی آن‌ها را برای کاربردهای حساس و بهداشتی مناسب می‌سازد.

تفاوت ایرلس دیافراگمی و پیستونی

در ادامه جدولی برای مقایسه تفاوت‌های پمپ‌های ایرلس برقی دیافراگمی و پیستونی تهیه کردیم:

مقایسه مزایا و معایب پمپ پیستونی و دیافراگمی

با مقایسه این دو پمپ می توان گفت که پمپ پیستونی برای فشار بالا و دقت جابجایی مناسب است، اما نیاز به نگهداری بیشتر دارد و برای مایعات کم‌ویسکوز مناسب‌تر است. پمپ دیافراگمی ساده، برای مایعات خورنده و ویسکوز ایده‌آل است، ولی فشار کمتری ایجاد می‌کند و کارایی کمتری در مایعات کم‌ویسکوز دارد. برای قطعات یدکی پمپ دیافراگمی، باید گفت که یکی از مزایای این پمپ‌ها، در دسترس بودن قطعات یدکی و تعمیرات کم‌هزینه آن‌هاست. در صورت نیاز به تعویض قطعاتی همچون دیافراگم‌ها، شیرهای یکطرفه و سایر اجزای پمپ، می‌توان به راحتی قطعات مورد نیاز را تهیه کرد. 

تفاوت کاربرد پمپ‌ پیستونی و دیافراگمی در کشاورزی

پمپ‌های پیستونی و دیافراگمی هرکدام کاربردهای خاص خود را در کشاورزی دارند. پمپ‌های پیستونی با توانایی ایجاد فشار بالا برای اسپری سموم، آبیاری تحت فشار و تزریق مواد شیمیایی مناسب هستند، در حالی که پمپ‌های دیافراگمی بیشتر برای تزریق دقیق کودها و مواد مغذی به آب و آبیاری با دبی بالا استفاده می‌شوند. پمپ‌های دیافراگمی به دلیل طراحی بدون تماس با مایعات، در برابر استهلاک مقاوم‌ترند و برای سیستم‌های آبیاری مدرن ایده‌آل هستند. انتخاب بین این دو بستگی به نیاز به فشار و دبی مورد نظر در سیستم کشاورزی دارد.

مقایسه عملکرد پمپ دیافراگمی و پیستونی

تفاوت پمپ پیستونی و دیافراگمی در دوام و عملکرد آنهاست، هرچند که هر دو می‌توانند مایعات را با لیتر/دقیقه مشابه پمپ کنند. پمپ دیافراگمی انعطاف‌پذیرتر است و می‌تواند مایعات چسبناک یا دانه‌ای را تحمل کند. از طرف دیگر، پمپ‌های پیستونی در حفظ فشار ثابت بهتر عمل می‌کنند و می‌توانند برای مدت طولانی‌تری کار کنند. همچنین، پمپ‌های پیستونی اندازه کوچکتری دارند که آنها را برای تعمیر و نگهداری آسان‌تر می‌کند. اما پمپ دیافراگمی در شرایط نامناسب می‌تواند بهتر دوام بیاورد، زیرا پمپ پیستونی به دلیل ساختار سخت‌گیرانه‌اش ممکن است در صورت بروز خطا یا آسیب دچار خرابی شود.

فرق پمپ دیافراگمی با پیستونی

پمپ دیافراگمی برای دقت در دوز سیالات و پمپ پیستونی برای فشار بالا و انتقال مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود. در پمپ دیافراگمی، فشار و حجم سیالات تنظیم می‌شود، در حالی که در پمپ پیستونی، فشار از طریق حرکت پیستون تولید می‌شود. پمپ دیافراگمی برای سیالات با غلظت و ویسکوزیته پایین مناسب است، در حالی که پمپ پیستونی برای سیالات با غلظت و ویسکوزیته بالا کاربرد دارد. همچنین، دوز سیالات در پمپ دیافراگمی به دقت تنظیم می‌شود، اما در پمپ پیستونی فقط حداکثر حجم یا فشار قابل تولید محدود است.

تفاوت پمپ سمپاش دیافراگمی و پیستونی 

پمپ‌های سمپاش دیافراگمی و پیستونی دو نوع پمپ متفاوت هستند که برای انتقال و اسپری مواد شیمیایی و کشاورزی استفاده می‌شوند. پمپ سمپاش دیافراگمی با استفاده از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر مایع را جذب و به صورت اسپری منتقل می‌کند. این دیافراگم تحت فشار هوا یا سیال فشرده انبساط و انقباض می‌یابد. این نوع پمپ معمولاً برای اسپری سموم، کودها و مواد شیمیایی دیگر در کشاورزی و همچنین در صنایع پاشش رنگ و پوشش‌دهی کاربرد دارد.

 پمپ سمپاش پیستونی با حرکت پیستون درون یک استوانه مایع را جذب و اسپری می‌کند. پیستون درون استوانه قرار دارد و با حرکت آن، مایع جذب و اسپری می‌شود. این نوع پمپ نیز برای اسپری سموم، کودها و مواد دیگر در کشاورزی و باغبانی و همچنین در صنایع خودروسازی و پاشش مواد شیمیایی استفاده می‌شود.

شباهت انواع پمپ دیافراگمی و پمپ پیستونی

پمپ‌های دیافراگمی و پیستونی از لحاظ عملکرد و نحوه کارکرد شباهت‌های زیادی با هم دارند. هر دو نوع پمپ قادر به پمپاژ انواع مواد گازی و مایع هستند و در صنایع شیمیایی کاربردهای گسترده‌ای دارند.

خرید پمپ پیستونی یا دیافراگمی؟

انتخاب بین پمپ پیستونی و دیافراگمی به نوع کاربرد و نیازهای خاص بستگی دارد. پمپ‌های پیستونی برای فشارهای زیاد و کاربردهای صنعتی سنگین مناسب‌تر هستند، در حالی که پمپ‌های دیافراگمی برای سیالات خورنده، سمی و مایعات حساس به آلودگی ایده‌آل‌اند.

سخن نهایی

نتیجه کلی این است که پمپ‌های پیستونی و دیافراگمی هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها بستگی به نیازهای خاص پروژه‌های صنعتی دارد. برای کاهش هزینه‌های عملیاتی و تعمیرات، انتخاب پمپ‌های هیدرولیک با کارایی بالا اهمیت دارد. همکاری و مشاوره با متخصصین می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند و این امکان را فراهم می‌آورد که محصولات با کیفیت را به صورت آنلاین یا تلفنی سفارش دهید و در محل مورد نظر دریافت کنید.

سوالات متداول درباره تفاوت پمپ پیستونی و دیافراگمی

تفاوت پمپ پیستونی و دیافراگمی در نحوه عملکرد چیست؟

پمپ پیستونی با حرکت پیستون مایع را جابجا می‌کند، در حالی که پمپ دیافراگمی از دیافراگم برای انتقال سیال استفاده می‌کند.

پمپ دیافراگمی در مقایسه با پمپ پیستونی چه مزایایی در برابر آلودگی سیالات دارد؟

پمپ دیافراگمی خطر آلودگی سیالات را کاهش می‌دهد، چون اجزای داخلی آن با سیال تماس ندارند.

پمپ پیستونی برای چه نوع مایعاتی مناسب‌تر است؟

پمپ پیستونی برای مایعات با ویسکوزیته بالا و فشارهای زیاد مناسب است.

چگونه می‌توان بهترین انتخاب بین پمپ پیستونی و دیافراگمی را انجام داد؟

اگر دقت در دبی و پمپاژ مایعات حساس به آلودگی مهم باشد، پمپ دیافراگمی انتخاب بهتری است. برای فشارهای بالا و مایعات با ویسکوزیته بالا، پمپ پیستونی مناسب‌تر است.

چه تفاوت‌هایی بین پمپ ایرلس دیافراگمی و پیستونی از نظر کارایی و قیمت وجود دارد؟

پمپ دیافراگمی قیمت پایین‌تری دارد، اما برای فشارهای بالا مناسب نیست. پمپ پیستونی عملکرد بهتری در فشار بالا دارد ولی قیمت و هزینه نگهداری بالاتری دارد.

کاربران محتواهای زیر را نیز خوانده اند...

قطعات یدکی پمپ دیافراگمی کدامند و از چه لوازمی تشکیل شده است؟ انواع پمپ جابجایی مثبت چیست؟ چه تفاوتی با سانتریفیوژ دارد؟ پمپ هیدرولیک | آموزش اصول| انواع پمپ و کاربرد آنها نحوه نصب پمپ دیافراگمی با بهترین روش‌ها و نکات حرفه‌ای کاربردهای پمپ هیدرولیک در اتوماسیون صنعتی مراحل راه اندازی بوستر پمپ با اینورتر معرفی و بررسی درایو هیدرولیکی اتوماسیون صنعتی چیست و چه کاربردی دارد