خراب شدن اینورتر می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روی عملکرد کارخانه‌ها و هزینه‌های عملیاتی داشته باشد. عمر مفید تجهیزات اتوماسیون صنعتی تحت تأثیر شرایط محیطی، نحوه نصب و بار کاری قرار می‌گیرد. بنابراین، استراتژی‌های نگهداری و نظارت منظم بر وضعیت اینورترها می‌تواند به افزایش عمر آن‌ها و کاهش خطر خرابی‌های ناگهانی کمک کند. به همین دلیل، توجه به انتخاب مناسب و همچنین نظارت بر شرایط کار اینورترها برای حفظ کارایی و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار حائز اهمیت است.

فهرست مطالب

نیم نگاهی به تعریف اینورتر

اینورترها نقش حیاتی در تبدیل انرژی الکتریکی دارند و به‌ویژه در کنترل موتورهای الکتریکی بسیار مؤثر هستند. با تبدیل برق DC به AC، اینورترها به کاربر این امکان را می‌دهند که سرعت و گشتاور موتور را به‌طور دقیق تنظیم کند. این ویژگی‌ها باعث بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش کارایی در فرآیندهای صنعتی می‌شود. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در اینورترهای باکیفیت و با عمر طولانی برای کارخانه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دلایل رایج خرابی اینورتر

توجه به نکات پس از نصب اینورتر می‌تواند به عملکرد بهتر و افزایش طول عمر آن کمک کند. بررسی‌های دوره‌ای برای اطمینان از عملکرد صحیح، اطمینان از تهویه مناسب و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد، و همچنین نظارت بر پارامترهای عملکرد می‌تواند اثرات منفی ناشی از نصب نادرست را کاهش دهد. همچنین، استفاده از کابل‌ها و تجهیزات اندازه‌گیری مناسب و مطابق با استانداردها از اهمیت بالایی برخوردار است تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

دلایل رایج خرابی اینورتر

از جمله دلایل شایع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده بیش از اندازه: استفاده بیش از حد از دستگاه اینورتر باعث خرابی این دستگاه می‌شود. معمولا کارشناسان این دستگاه را به طور ۲۴ ساعته استفاده می‌کنند. مدت زمان طولانی که دستگاه روشن است، به مرور اینورتر را از کار می‌اندازد.
ساییده شدن خازن اینورتر: سایش خازن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد اینورتر داشته باشد، زیرا این قطعات نقش مهمی در ذخیره‌سازی و تنظیم انرژی الکتریکی دارند. با افزایش سن و کاهش ظرفیت خازن‌ها، ممکن است افت توان و ناپایداری در خروجی اینورتر ایجاد شود. به همین دلیل، نظارت بر وضعیت خازن‌ها و تعویض به موقع آن‌ها می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. استفاده از خازن‌های با کیفیت بالا و مناسب برای کاربرد خاص نیز می‌تواند به افزایش طول عمر اینورتر کمک کند.حساسیت خازن‌ها به دما یکی از عوامل کلیدی در حفظ کارایی و طول عمر آن‌ها است. افزایش دما می‌تواند منجر به افت کیفیت و کاهش عمر مفید خازن‌ها شود. از این رو، طراحی سیستم‌های خنک‌کننده مناسب و اطمینان از عملکرد در دماهای بهینه می‌تواند به حفظ کیفیت و کارایی خازن‌ها کمک کند. همچنین، استفاده از خازن‌هایی که برای دماهای پایین‌تر طراحی شده‌اند، می‌تواند به افزایش طول عمر آن‌ها و کاهش ریسک خرابی اینورتر کمک کند.
ولتاژ بیش از حد زیاد: افزایش غیرمنتظره ولتاژ یا جریان می‌تواند به سرعت به اجزای حساس اینورتر آسیب برساند، به ویژه پل اینورتر که به عنوان قلب سیستم عمل می‌کند. گرمای اضافی ناشی از بار بیش از حد می‌تواند منجر به خرابی اجزای الکترونیکی، از جمله IGBTها و خازن‌ها شود.
راه کار برای حل ولتاژ خیلی زیاد: استفاده از سیستم‌های حفاظتی مناسب، مانند فیوزها و رله‌های حفاظتی، و همچنین طراحی مدار با حداکثر بار و شرایط عملیاتی مشخص، می‌تواند به جلوگیری از این نوع آسیب‌ها کمک کند و عمر دستگاه را افزایش دهد.
ولتاژ خیلی کم: استفاده از فیوزها و قطع کننده‌های مدار برای محافظت در برابر جریان بیش از حد بسیار مؤثر است، اما مدیریت ولتاژ بیش از حد چالش‌های خاص خود را دارد. نوسانات ولتاژ ناشی از عواملی مانند رعد و برق یا فعالیت‌های خورشیدی می‌تواند به تجهیزات آسیب برساند. در این موارد، استفاده از سیستم‌های محافظتی مانند Surge Protectors (محافظ‌های نوسان) و UPS (منبع تغذیه بدون وقفه) می‌تواند به کاهش خطرات ناشی از ولتاژ بالا کمک کند.

راه کار برای حل ولتاژ خیلی کم: طراحی مناسب سیستم‌های الکتریکی و ایجاد زمین‌گذاری مناسب می‌تواند به کاهش تأثیر این نوسانات تاثیرگذار باشد.

ارتعاشات اولتراسونیک اینورتر: تنش مکانیکی ناشی از ارتعاشات اولتراسونیک می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد اینورتر داشته باشد. این ارتعاشات به دلیل اصطکاک در هسته اجزای القایی ایجاد می‌شوند و می‌توانند گرمای اضافی تولید کنند که به تدریج به خرابی اجزای داخلی منجر می‌شود. برای کاهش این اثرات، استفاده از مواد با خاصیت جذب ارتعاش و همچنین طراحی مناسب برای کاهش ارتعاشات می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، نظارت بر وضعیت عملکرد و دما می‌تواند به شناسایی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی کمک کند.
اضافه بار وارد شده به اینورتر: تعیین وات محیطی که اینورتر در آن عمل می‌کند، می‌تواند به برقکار کمک کند تا بار مناسب را انتخاب کرده و از سوختن بار الکتریکی جلوگیری نماید. رعایت رتبه بار مشخص شده توسط تولیدکننده، تضمین می‌کند که دستگاه در شرایط ایمن و بهینه عمل کند. این کار نه تنها به حفظ عمر مفید اینورتر کمک می‌کند، بلکه از آسیب به سیستم‌های متصل نیز جلوگیری می‌کند. انتخاب صحیح بار و مدیریت مصرف انرژی، از جمله عوامل کلیدی در عملکرد صحیح اینورتر به شمار می‌آید.

راه کار برای حل اضافه جریان: خرید اینورتر با رتبه‌بندی نامناسب برای بار الکتریکی مورد نیاز می‌تواند به آسیب جدی به تجهیزات منجر شود. استفاده از مدلی که برای تحمل بار بالایی طراحی نشده است، می‌تواند باعث کار بیش از حد و افزایش دما در اجزای اینورتر گردد. این وضعیت می‌تواند به خرابی سریع دستگاه و کاهش عمر مفید آن منجر شود. بنابراین، انتخاب اینورتر مناسب با توجه به نیازهای بار الکتریکی و مشاوره با متخصصان در این حوزه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

از بین رفتن سیم برق: نصب سیم برقی مناسب برای اینورتر جدید با بار سنگین‌تر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از سیم‌های ضخیم‌تر می‌تواند جریان الکتریکی را به طور یکنواخت‌تری توزیع کند و از بروز مشکلاتی مانند سوختن سیم جلوگیری کند. فرسودگی سیم می‌تواند منجر به خطرات جدی از جمله آتش‌سوزی‌های کنترل نشده و خرابی‌های قابل توجه در سیستم شود. بنابراین، توجه به مشخصات فنی و انتخاب مناسب سیم برای تأمین ایمنی و کارایی سیستم ضروری است. مشاوره با متخصصین در این زمینه می‌تواند به جلوگیری از این خطرات کمک کند.
آلودگی محیطی و گرد و غبار: وجود آلاینده‌های هوا در محیط‌های صنعتی می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد تجهیزات الکتریکی، از جمله اینورترها داشته باشد. تجمع ذرات معلق و مواد شیمیایی می‌تواند به اجزای داخلی اینورتر آسیب بزند و کارایی آن را کاهش دهد. بنابراین، انتخاب یک اینورتر با گواهینامه سطح ۳ NEBS که به طور خاص برای مقاومت در برابر چنین شرایطی طراحی شده، می‌تواند سرمایه‌گذاری مناسبی باشد. این نوع اینورترها به طور ویژه برای حفاظت از خود در برابر آلاینده‌ها و افزایش عمر مفید تجهیزات مناسب هستند.
صدمه دیدن IGBT: ای جی بی تی به عنوان یک عنصر کلیدی در درایوها و اینورترها شناخته می‌شود و عملکرد صحیح آن تأثیر مستقیم بر کارایی دستگاه دارد. خرابی این قطعه می‌تواند منجر به توقف کامل سیستم و ایجاد هزینه‌های اضافی برای تعمیر و نگهداری شود. لذا، نظارت مداوم بر وضعیت IGBT و انجام تست‌های دوره‌ای می‌تواند به پیشگیری از خرابی و افزایش عمر مفید درایو کمک کند. همچنین، در صورت بروز مشکل، تشخیص سریع و تعمیر به موقع می‌تواند از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کند.

چه عواملی باعث سوختن اینورتر می شوند؟

عدم تهویه مناسب اینورتر: عدم رعایت اصول نصب و راه‌اندازی اینورتر می‌تواند به آسیب جدی به سیستم منجر شود، به ویژه در مورد فن‌ها و سیستم‌های تهویه که نقش حیاتی در خنک‌سازی و جلوگیری از overheating دارند. در صورت عدم تهویه مناسب، دما افزایش یافته و اینورتر ممکن است به حد سوختن برسد. بنابراین، توجه به نکات نصب و رعایت استانداردها در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است تا از آسیب به دستگاه و کاهش عمر مفید آن جلوگیری شود.
مسیر خنک کاری اینورتر: مسدود شدن مسیر جابجایی هوا به دلیل جمع شدن الیاف و سایر ذرات، می‌تواند به شدت بر عملکرد سیستم خنک‌کاری اینورتر تأثیر بگذارد. این امر منجر به افزایش دما و در نهایت سوختن اینورتر خواهد شد. برای جلوگیری از این مشکل، نیاز به نظافت منظم و بررسی دقیق سیستم تهویه و فن‌ها وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که جریان هوا به درستی برقرار است و اینورتر در شرایط ایمن و کارآمد عمل کند.
فن های اینورتر: انتخاب نادرست محل نصب اینورتر و قرارگیری آن در شرایط محیطی آلوده و گرد و غبار می‌تواند به تدریج منجر به مسدود شدن مسیر جابجایی هوا شود. این مسدود شدن باعث توقف فن‌ها و افزایش دما در داخل اینورتر می‌گردد که به مرور زمان آسیب‌های جدی را به دنبال خواهد داشت. همچنین، اگر تنظیمات مربوط به دما در اینورتر به درستی انجام نشده باشد، خطر سوختن اینورتر بیشتر خواهد شد. توجه به این نکات و عملکرد صحیح سیستم خنک‌کننده، برای حفظ کارایی و عمر مفید اینورتر بسیار حیاتی است.

نکات مهم برای نگهداری اینورتر و تعمیر آن

تعمیر و نگهداری منظم از جمله موارد ضروری برای افزایش عمر و کارایی تجهیزات الکتریکی است. شل شدن یا خوردگی اتصالات الکتریکی می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود، حتی اگر اینورتر در حال حاضر به درستی کار کند. نادیده گرفتن علائم فرسودگی می‌تواند باعث بروز خرابی‌های جدی‌تر و هزینه‌های تعمیر بالاتر شود. بنابراین، بررسی دوره‌ای و توجه به وضعیت اتصالات و سایر اجزای اینورتر بسیار حائز اهمیت است تا عملکرد آن بهینه باقی بماند.

رعایت نکات ایمنی در تعمیر و نگهداری تجهیزات الکتریکی بسیار حائز اهمیت است. تمیز کردن منظم ترمینال‌ها، فیوزها و اتصالات اینورتر می‌تواند به جلوگیری از مشکلات ناشی از خوردگی و شل شدن اتصالات کمک کند. استفاده از برس سیمی و مواد حل‌کننده گریسی در این فرآیند می‌تواند به بهبود وضعیت اتصالات کمک کند، به شرطی که به درستی انجام شود. در پایان، استفاده از درزگیر محافظ بر روی ترمینال‌های باتری نیز از ورود رطوبت و گرد و غبار جلوگیری کرده و عمر مفید تجهیز را افزایش می‌دهد.

حالت های از کار افتادن اینورتر

خرابی اینورتر می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد، از جمله مشکلات الکتریکی، نقص در سیستم خنک‌کنندگی، مشکلات در اتصالات داخلی یا خارجی، و شرایط محیطی نامناسب. همچنین، نگهداری نامناسب و عدم توجه به علائم فرسودگی نیز می‌تواند به بروز خرابی منجر شود. بنابراین، بررسی منظم و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند و عملکرد بهینه اینورتر را تضمین نماید.

حالتهای از کار افتادن اینورتر

روشن نشدن اینورتر: هنگام بروز مشکل در عملکرد اینورتر، بررسی منبع برق ورودی اولین اقدام ضروری است. اندازه‌گیری ولتاژ ورودی با ولت‌متر می‌تواند اطلاعات مهمی درباره وضعیت برق ورودی به شما بدهد. همچنین، بررسی تجهیزات متصل مانند کنتاکتورها و ردیابی خطاها با استفاده از نمایشگر فالت، می‌تواند نشانه‌های مفیدی ارائه دهد. در صورتی که از وجود برق ورودی اطمینان پیدا کردید و مشکل همچنان پابرجاست، باید درایو را به تعمیرگاه ارسال کرده و تحت نظر متخصصین قرار دهید تا عیب‌یابی و تعمیر مناسب انجام شود.
قطع شدن فیوز اینورتر بعد ز وصل کردن آن: در صورت بروز مشکلات در عملکرد اینورتر، ممکن است ایراداتی نظیر اتصالی در کابل ورودی، خرابی یا مستهلک شدن فیوز مینیاتوری یا کنتاکتور ورودی وجود داشته باشد. همچنین، اگر در اینورتر اتصالی مشاهده شود، ارسال آن به تعمیرگاه و انجام بررسی‌های تخصصی ضروری است. شناسایی دقیق این مشکلات می‌تواند به رفع سریع‌تر ایرادات و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند.
اینورتر روشن است اما کار نمی کند: برای حل مشکلات عملکرد اینورتر، بررسی ارتباط خروجی سه فاز با موتور اولین قدم است، زیرا خطاهای مربوط به قطع فاز معمولاً در نمایشگرهای فالت نشان داده می‌شود. همچنین، بررسی فرمان‌های کنترلی به دستگاه و اطمینان از عدم قفل شدن شفت موتور از دیگر مراحل مهم است. اگر هیچ‌یک از این موارد مشکل را حل نکرد، ممکن است درایو معیوب باشد و نیاز به بررسی تخصصی داشته باشد. در این صورت، ارسال درایو به متخصصین برای عیب‌یابی و تعمیر ضروری است.
اینورتر روشن است اما خطای فالت می دهد: در این وضعیت که اینورتر روشن می‌شود اما نمایشگر فالت را نشان می‌دهد، بررسی چند مورد ضروری است. ابتدا باید اطمینان حاصل کرد که تمامی اتصالات و کابل‌های مربوط به اینورتر به درستی متصل شده‌اند. همچنین، بررسی وضعیت سنسورها و ورودی‌های کنترلی می‌تواند اطلاعات مهمی ارائه دهد. اگر مشکل همچنان وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به بازنشانی تنظیمات اینورتر یا بررسی و عیب‌یابی داخلی آن باشد.

سخن نهایی

برای جلوگیری خرابی اینورتر و مشکلات سیستم‌های محرک آن، شناسایی و مدیریت عوامل آسیب‌زا بسیار حائز اهمیت است. این عوامل می‌توانند شامل خرابی‌های داخلی، شرایط نامناسب محیطی و استفاده نادرست از دستگاه باشند. انجام تعمیر و نگهداری منظم و بررسی دوره‌ای تجهیزات به افزایش عمر مفید و بهینه‌سازی عملکرد کمک می‌کند. با شناسایی به‌موقع مشکلات و اتخاذ تدابیر لازم، می‌توان از بروز آسیب‌های جدی و کاهش کارایی دستگاه‌ها جلوگیری کرد.